Stolica Wielkopolski 65 lat temu znalazła się na ustach całego wolnego świata. Zdesperowani mieszkańcy Poznania, tkwiący od jedenastu lat w komunistycznej pułapce, znaleźli w sobie siłę, by w dramatyczny sposób wykrzyczeć pod adresem władzy stanowcze: nie! O poznańskiej rewolcie i walce o jej upamiętnienie opowie nowa wystawa plenerowa, przygotowana przez Muzeum Powstania Poznańskiego ˗ czerwiec 1956 oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu.

Sześćdziesiąt pięć lat temu sfrustrowani pogarszającą się sytuacją materialno-bytową robotnicy poznańskich zakładów pracy, w pokojowym proteście wyszli na ulice miasta domagając się poprawy swego losu, prawa do wolności i godnego życia. Determinacja manifestantów, do których wkrótce dołączyli kolejni mieszkańcy Poznania, rosła z minuty na minutę. Obok transparentów o treści społecznej czy ekonomicznej szybko pojawiły się hasła antyrządowe i narodowe nadając manifestacji cech niepodległościowego powstania. Strajkowa gorączka ogarnęła miasto, nastroje radykalizowały się. Protest przerodził się w rzeczywistą walkę o niespotykanej dotąd zaciętości, którą władze w brutalny sposób spacyfikowały przy użyciu wojska.

Rządzący Polską komuniści nie poprzestali wyłącznie na stłumieniu poznańskiej rewolty siłą. W miasto i jego mieszkańców na przełomie czerwca i lipca 1956 roku uderzył propagandowy terror, a czerwcową pamięć postanowiono unicestwić. W okresie PRL przez długi czas pamięć ta była zakazana, potem zaś koncesjonowana. „Kurtyna milczenia” skutecznie okrywająca Poznań, została ostatecznie zerwana dopiero w sierpniu 1980 roku za sprawą wielomilionowego ruchu społecznego, który przeszedł do historii pod nazwą Solidarność. To niezależny i samorządny związek awansował Czerwiec 1956 roku do rangi najważniejszego po Grudniu 1970 roku wydarzenia inicjującego marsz ku Solidarności. Eksplozja Czerwcowej pamięci przyniosła wówczas Poznaniowi jego współczesny symbol ˗ Pomnik Poznańskiego Czerwca 1956 roku, którego odsłonięcie stało się jednym z najistotniejszych ogniw „karnawału Solidarności” w ogóle.

Poznański Czerwiec 1956 ˗ dramatyczny w skutkach, krwawo stłumiony protest robotniczy w ochronie ludzkiej godności i wolności to wydarzenie szczególne dla każdego poznaniaka. Był pierwszym, o tak wyjątkowej sile i skali w dziejach powojennej Polski, protestem zniewolonego społeczeństwa.

Tym zagadnieniom jest poświęcona wystawa. Wielkoformatowa, plenerowa ekspozycja podzielona została na dwie zasadnicze części. Pierwsza to wprowadzenie do historii samego Czerwca 1956 ˗ jego przyczyn i konsekwencji. Druga ˗ mówi o sile jego pamięci, pamięci, która po 1981 roku stała się fundamentem, na którym wzrastał wolny Poznań.

Przygotowana przez Muzeum Powstania Poznańskiego ˗ czerwiec 1956 oraz poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej ekspozycja, bazuje na bogatym materiale ikonograficznym. Archiwalne fotografie zaprezentowane na wystawie pochodzą zarówno z prywatnych kolekcji, jak i zbiorów znajdujących się w zasobach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Poznaniu, Cyfrowego Repozytorium Lokalnego CYRYL, GaSo, Międzynarodowych Targów Poznańskich, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Ośrodka Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego ˗ oddziału Biblioteki Raczyńskich, Polskiej Agencji Prasowej oraz Muzeum Niepodległości w Warszawie. Na wystawie po raz pierwszy pojawiają się unikatowe fotografie, pozyskane przez Muzeum Powstania Poznańskiego ˗ Czerwiec 1956 w ciągu ostatnich lat. Ekspozycja Poznański czerwiec 1956. Oblicza Buntu i Jego pamięć jest nie tylko formą upamiętnienia Czerwca 1956 roku ˗ przygotowana została z myślą o popularyzowaniu wiedzy na jego temat.

Po poznańskiej premierze, która odbyła się 27 czerwca, w przededniu 65. rocznicy „czarnego czwartku”, przed Centrum Kultury Zamek, wystawa odwiedziła już Warszawę, gdzie zatrzymała się na Placu Marszałka Piłsudskiego, a następnie wyruszyła w dwumiesięczną podróż po Wielkopolsce, zobaczyli ją mieszkańcy Leszna, Konina, Piły. Po wizycie w Kaliszu zawita do Gniezna (16.09.-26.09.2021).

Wystawa: Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć
Kuratorzy wystawy: Kinga Przyborowska, dr Piotr Grzelczak
Organizatorzy: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu

Źródło: Urząd Miejski w Kaliszu